Als een vrouw met herpes zwanger is of zwanger wil worden kan ze erg bezorgd zijn over de risico’s voor haar baby. Aan de ene kant is dat logisch omdat een herpes-infectie vervelende gevolgen kan hebben voor de pasgeborene. Maar aan de andere kant is het een zeldzame aandoening, het komt ongeveer 5 keer per jaar voor in Nederland (2,4 op 100.000 levendgeborenen). En juist vrouwen die weten dat ze herpes hebben kunnen voorzorgsmaatregelen nemen om het risico van virusoverdracht op hun kind nog meer te verkleinen. Die 5 gevallen per jaar zijn namelijk zelden toe te schrijven aan een zwangere die wist dat ze herpes genitalis had.
Een herpes-besmetting bij een pasgeboren kind (neonatale herpes) is zoals gezegd een zeldzame, maar ernstige aandoening. Het kind kan sterven of er blijvende schade van overhouden, zowel geestelijk als lichamelijk. Als tijdig wordt ontdekt dat een kind neonatale herpes heeft kan een behandeling met een antiviraal middel ernstige schade voorkomen. Symptomen zullen zich na twee, drie weken openbaren, en niet direct na de geboorte. Je moet er dus wel alert op blijven.
Herpes kan niet bij de baby in de baarmoeder komen, omdat de placenta een barričre vormt. Een ongeboren kind kan dus nog niet besmet worden met het herpes genitalis virus. Een baby kan echter wel besmet worden tijdens de geboorte omdat het kind het geboortekanaal moet passeren.
Het meeste risico op besmetting tijdens de geboorte loopt het kind van een vrouw die geen voorgeschiedenis heeft van herpes maar besmet is tijdens in de laatste periode van haar zwangerschap. De pas besmette moeder heeft nog niet voldoende afweerstoffen geproduceerd en de baby heeft dus ook nog geen afweerstoffen. Daar komt nog bij dat een recente besmetting vaak actief is, waardoor de kans groot is dat er tijdens de bevalling virus in het geboortekanaal aanwezig is.
In het geval dat een vrouw al herpes heeft voordat ze zwanger wordt is er weinig kans dat de baby besmet raakt. Het immuunsysteem heeft al afweerstoffen gemaakt en deze afweerstoffen worden via de bloedstroom door de placenta aan de baby gegeven. De baby heeft dus al een stukje bescherming.
Als je weet dat je herpes hebt kunnen de volgende stappen worden ondernomen om de baby nog meer te beschermen:
Praat met je huisarts, de vroedvrouw of de gynaecoloog en vertel dat je genitale herpes hebt. In een vroeg stadium moeten de voors en tegens van een gewone bevalling of een keizersnede worden besproken. Zelfs als er tijdens de bevalling een herpesaanval is, is de kans op besmetting nog steeds klein en moeten de risico’s van een keizersnede voor de moeder goed worden afgewogen.
Het kan zinvol zijn om de laatste weken van de zwangerschap antivirale middelen te gebruiken om een aanval te ondrukken. Overleg dit met je arts. Het lijkt er op dat antivirale middelen veilig kunnen worden gebruikt in de laatste weken van de zwangerschap, maar er zijn nog niet voldoende wetenschappelijke gegevens voor om dit met zekerheid te kunnen zeggen.
Als de bevalling er aan komt, controleer jezelf op symptomen van herpes. De arts zal het ook nog controleren.
Tijdens de bevalling moet zo lang mogelijk worden gewacht met het breken van de vliezen, omdat deze vliezen de baby beschermen tegen mogelijk virus.
Het gebruik van instrumenten is af te raden, tenzij het absoluut noodzakelijk is. Deze instrumenten kunnen de huid van de baby beschadigen waardoor eventueel virus naar binnen zou kunnen. Denk aan een hart-monitor, een vacuum-pomp of een tang.
Let na de geboorte de eerste vier weken goed op symptomen die kunnen wijzen op een herpes-besmetting. Deze symptomen kunnen zijn: koorts, vermoeidheid, blaasjes op de huid, rode gezwollen oogjes, weinig eetlust of geďrriteerdheid. Ga dan meteen naar een arts en vertel dat je herpes hebt.
Let er op dat de baby niet gezoend wordt door iemand met een koortslip. Dit geldt natuurlijk voor elke baby.
Blijf positief denken! De kans op een gezonde baby is zeer groot. Cijfers uit Amerika wijzen uit dat neonatale herpes bij minder dan 0,1% van alle kinderen voorkomt, terwijl daar naar schatting 20–25% van de vrouwen besmet is met genitale herpes. De meeste vrouwen krijgen gelukkig gezonde baby's!
Als een vrouw zwanger wil worden of zwanger is en zelf geen genitale herpes heeft maar haar partner wel, dan kunnen er een aantal maatregelen worden genomen:
Als de partner bekend is met herpes en de vrouw niet, zou dit voor de zekerheid getest kunnen worden. Minstens 60% van de mensen weten niet dat ze zelf ook herpes hebben. Vraag een arts om een bloedtest die onderscheid kan maken tussen type 1 en type 2.
Als blijkt dat je geen herpes hebt en je wil zwanger raken, is safe seks best lastig want je wil tenslotte zwanger raken. Zorg er echter voor dat je geen seks hebt als je partner een aanval heeft. Wacht tot de symptomen helemaal weg zijn.
Je partner zou het gebruik van antivirale middelen kunnen overwegen tijdens de periode waarin je zwanger probeert te worden. Overleg dit met een arts.
Als vast staat dat je zwanger bent geworden, ga dan weer wel veilig vrijen, ook al heeft je partner geen symptomen. Soms kan het virus worden overgedragen zonder dat er symptomen zijn. Condooms helpen dit risico te verkleinen. Vermijdt seks als er sprake is van een aanval.
Denk ook aan het risico van orale seks met een koortslip
Overweeg het afzien van gemeenschap tijdens het derde gedeelte van de zwangerschap omdat dit het meeste risico geeft voor de baby. Er zijn genoeg alternatieven te bedenken om toch een prettig seksleven te hebben zonder gemeenschap.
Als je het vermoeden hebt toch besmet geraakt te zijn tijdens de zwangerschap, overleg dan meteen met je arts. Onder deze omstandigheden overweegt een arts mogelijk het gebruik van antivirale middelen of een keizersnede..